Αντιγόνη | The HandBrake Project

Η εμβληματική τραγωδία του Σοφοκλή συνδυάζεται με τη μοναδική οπτική της ομάδας Τικ Τακ Ντο.

Ο μύθος της οικογένειας των Λαβδακιδών, ξετυλίγεται από την αρχή. Με αυτόν τον τρόπο, ο θεατής πληροφορείται για το σύνολο των καταστάσεων, μέχρι τη στιγμή της έναρξης της τραγωδίας. Το διαχρονικό δίπολο μεταξύ ήθους και νόμου, παρουσιάζεται χρησιμοποιώντας ως πλατφόρμα ένα αμάξι!

A woman kneels on the ground at night, with a car and three men standing behind her, in a scene resembling a film or investigation setting.
“Ιδανική παράσταση για όσους εκπαιδευτικούς θέλουν να προσφέρουν στους μαθητές του μία ολοκληρωμένη και ενδιαφέρουσα πρωτοποριακή εμπειρία πάνω στη γνωστή τραγωδία.”
— Ιωαννα, φιλολογος
A group of four people standing outdoors at night near damaged cars, with a table and chairs in the background.

HandBrake Project

Το HandBrake project είναι μία πρωτότυπη ιδέα που αφορά στην εξ ́ολοκλήρου χρήση ενός αμαξιού, ως πλατφόρμα για την παρουσίαση παράστασης. Ακολουθώντας τη συλλογιστική της αφαίρεσης, το αμάξι αποτελεί ένα περιοριστικό πλαίσιο, μέσα από το οποίο προκύπτει πλήθος ελευθεριών. Αναλυτικότερα, ένα αμάξι μπορεί, αρχικά, να εξυπηρετήσει τη δυστοπία των θεατρικών έργων, μέσω της πολυεπίπεδης φύσης του και των διαφορετικών χώρων. Δευτερευόντως, το αμάξι μπορεί να προσεγγίσει δυσπρόσιτες περιοχές [χωριά, νησιά], στις οποίες δεν υπάρχουν διαμορφωμένοι - ή κατάλληλα εξοπλισμένοι - θεατρικοί χώροι. Αρκεί ένας ανοιχτός χώρος, μια πλατεία για παράδειγμα, ώστε να παρουσιαστεί ένα έργο χωρίς σκηνογραφικές, σκηνοθετικές ή φωτιστικές υποβιβάσεις. Προάγει, με αυτόν τον τόπο, την προσβασιμότητα στη θεατρική πράξη. Ένα σύγχρονο μπουλούκι, θα μπορούσε να παρατηρήσει εύστοχα κάποιος.

Ένα ακόμα στοιχείο του project είναι η αμφισβήτηση του κόσμου, σύμφωνα με το πώς έχουμε μάθει να τον αντιλαμβανόμαστε. Καταργεί τη δεδομένη χρηστική θεώρηση που έχουμε διαμορφώσει για το αμάξι στο πέρας των ετών, ενώ διατηρεί την δυνατότητα μετακίνησης. Αναθεωρεί την οπτική ενός τόσο οικείου αλλά και κατ’ εξοχήν «ενήλικου» αντικειμένου, αντιμετωπίζοντας το όπως ένα παιδί αν το άφηναν να παίξει ελεύθερα σε αυτό. Η επιλογή της «Αντιγόνης» ως πρώτο έργο του project, βασίζεται σε αυτήν ακριβώς την αναθεώρηση, όπως και η συγκεκριμένη τραγωδία αμφισβητεί και αναρωτιέται σχετικά με τον άνθρωπο και την κοινωνία.

Το HandBrake project στοχεύουμε να αποτελέσει μια νέα θεατρική φόρμα της ομάδας ΤΙΚ ΤΑΚ ΝΤΟ, που σκοπό έχει να ενισχύσει την αποκέντρωση του θεάτρου, υποστηρίζοντας ότι θέατρο μπορεί να γίνει παντού.

Υπόθεση

Η Αντιγόνη, η Ισμήνη, ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης είναι παιδιά του Οιδίποδα, πρώην βασιλιά της πόλεως των Θηβών. Μετά τον θάνατο των δύο γιων, του Ετεοκλή και του Πολυνείκη, που σκοτώθηκαν μεταξύ τους σε μονομαχία έξω από τα τείχη της πόλης, ο νέος βασιλιάς (και θείος της Αντιγόνης) Κρέων έχει δώσει διαταγή να θανατωθεί όποιος παραβιάσει την εντολή του, η οποία αναφέρει να παραμείνει άταφο το σώμα του Πολυνείκη. Ο λόγος είναι ότι ο Πολυνείκης προκάλεσε την εκστρατεία των Επτά εναντίον της Θήβας, της πατρίδας του, και σκοτώθηκε ως προδότης της χώρας του.

Η Αντιγόνη, υπακούοντας στην αγάπη, στην ανθρωπιά, στην τιμή της οικογένειας, αλλά και στον άγραφο νόμο - που έχει θεϊκή προέλευση -, παραβαίνει την εντολή του Κρέοντος και θάβει το σώμα του αδερφού της. Ως εκ τούτου έρχεται αντιμέτωπη με τη θανατική ποινή. Ο Κρέων, πιστεύοντας ότι ο νόμος του κράτους υπερέχει των οικογενειακών δεσμών, δεν δέχεται να μετατρέψει τη θανατική καταδίκη της Αντιγόνης. Αποτέλεσμα αυτού, είναι ο εγκλεισμός της Αντιγόνης σε μια σπηλιά χωρίς τροφή και νερό. Όταν τελικά ο Κρέοντας πείθεται από τον μάντη Τειρεσία να ενδώσει και να την απελευθερώσει, η Αντιγόνη έχει κρεμαστεί στη φυλακή της.

Ο Αίμων, γιος του Κρέοντος, αυτοκτονεί από τον έρωτα και την οδύνη του για τη νεκρή Αντιγόνη, ενώ η σύζυγος του Κρέοντος Ευρυδίκη αυτοκτονεί και αυτή από τη θλίψη της, με μια κατάρα εναντίον του άνδρα της. Στο τέλος του έργου ο Κρέων απομένει μόνος του και συντετριμμένος.

Σοφοκλής και Ιστορικό Πλαίσιο

Ο Σοφοκλής (496-405 π.Χ) ο «τελειότατος των τραγικών», θα αυξήσει τον αριθμό των υποκριτών από δύο σε τρεις όπως και των χορευτών από δώδεκα σε δεκαπέντε, και θα περιορίσει τα άσματα του χορού δίνοντας μεγαλύτερη έκταση στο διάλογο. Στα έργα του Σοφοκλή, παρόλο που οι υπερβατικές δυνάμεις εξακολουθούν να έχουν ρυθμιστικό χαρακτήρα στη δράση, η έκβαση των πραγμάτων θα εξαρτηθεί από τη βούληση και τις επιλογές των ηρώων. Ο Σοφοκλής παράγει έτσι το τραγικό από τη σύγκρουση του ατόμου με τον εαυτό του ή με τους άλλους. Από τον Σοφοκλή διασώθηκαν έως τις μέρες μας επτά τραγωδίες και αρκετοί στίχοι από ένα σατυρικό δράμα.

Η Αντιγόνη γράφεται και παρουσιάζεται μεταξύ του 442/441 π.Χ. Η Αθήνα έχει θεμελιωθεί ως πανελλήνια ηγετική δύναμη, έχει αξιοποιήσει τη νίκης της εναντίον των Περσών και έχει ξεκαθαρίσει τις σχέσεις της με τη Σπάρτη. Επίσης, έχει διαμορφώσει το παιδαγωγικό, φιλοσοφικό και πολιτειακό της σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα παραδοσιακές ηθικές αξίες να συγκρούονται με τον ορθολογισμό της έννομης τάξης. Ο Σοφοκλής, λοιπόν, χρησιμοποιεί δεξιοτεχνικά τον μύθο της Αντιγόνης για να θίξει τις προαναφερθείσες προβληματικές.

Η Αντιγόνη για Εφήβους

Το εφηβικό θέατρο είναι ένα ιδιαίτερο είδος, λόγω της φύσης της εφηβικής ηλικίας. Η εφηβεία πρόκειται για ένα ηλικιακό μεταίχμιο, μεταξύ παιδιού και ενήλικα, με διαρκώς μεταβαλλόμενες συνήθειες, απόψεις και αποδεκτές συμπεριφορές. Αποτελεί την αναζήτηση της ατομικής ταυτότητας στον ενήλικο κόσμο, μέσα από την αντίδραση για την υπάρχουσα κοινωνία και την αμφισβήτηση των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της γνήσιας συναισθηματικής ορμής που διέπει αυτή τη μεταβατική ηλικία. Η Αντιγόνη, όπως σκιαγραφείται από το σοφόκλειο κείμενο, έχει όλα τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά, γι’ αυτό και πολύ σοφά το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων έχει εντάξει την εν λόγω τραγωδία στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ωστόσο, παρόλο που οι έφηβοι της ελληνικής επικράτειας έχουν μία επαφή με αυτό το μεγαλειώδες κείμενο, επικρατεί μία σύγχυση μεταξύ φιλολογικής και δραματουργικής ανάλυσης. Το προαναφερθέν συμπέρασμα προέκυψε από έρευνα που πραγματοποίησε η ομάδα τον Οκτώβρη του 2022 σε εφήβους ηλικίας 15 - 18 ετών, αλλά και εν ενεργεία καθηγητές φιλολόγους Λυκείων.

Μετά από τη μελέτη πέντε θεατρικών παραγωγών, που αναφέρονται κυρίως, σε μικρές ηλικίες η ομάδα ΤΙΚ ΤΑΚ ΝΤΟ διευρύνει τους ορίζοντες της σε ένα τόσο ιδιαίτερο είδος, το εφηβικό θέατρο. Η ομάδα μας υποστηρίζει, όπως και πλήθος θεατρανθρώπων σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο, πως στο θέατρο καλούμαστε να πούμε και να υπηρετήσουμε μια ιστορία συλλογικά. Στόχος μας, μέσα από το εν λόγω project, είναι να παρουσιάσουμε την «Αντιγόνη» κατάλληλα διασκευασμένη για εφήβους, χρησιμοποιώντας προσφιλή γλώσσα και θεατρικές τεχνικές μέσω μιας ιδιαίτερης σκηνοθετικής προσέγγισης (βλ. παρακάτω) με σκοπό την κινητοποίηση τους για γνώση. Οφείλουμε, ως ενήλικες απέναντι στους εφήβους, να τους οδηγήσουμε να αναρωτηθούν μόνοι τους, χωρίς ηθικοδιδακτισμούς, για την έννοια της δικαιοσύνης, της εξουσίας, της ισότητας, το φλέγον θέμα της πατριαρχίας, τον έρωτα, το γιατί και κατά πόσο προκύπτει το χάσμα γενεών κλπ.

Ηλικίες 12+
Διάρκεια 60 λεπτά

Δελτίο Τύπου
Παρουσίαση
Τεχνικό Φύλλο


Κλείσε Παράσταση
Εισιτήρια

A car parked outside at night with two plastic chairs and a small table nearby, illuminated by a soft light.
A scene at night with four people and two cars. One man stands in the foreground with a serious expression, wearing a leather jacket and camouflage shirt. Two women are adjusting something near a picnic table on the left. Two cars are parked behind t
A woman kneeling on the ground at night, with three men standing behind her, near a white car.
Two women in military camouflage outfits are on top of a car, one reaching out and holding the other's hand. It appears to be nighttime or in a dark setting.
A woman with dark hair pulled back, wearing a light gray t-shirt, standing outdoors in front of a background of dense green foliage.
A man and woman sitting inside a vehicle, looking through the windshield with serious expressions.
A man and a woman sitting inside a car, engaging in a conversation through the windshield. The woman is in the driver's seat and the man is in the passenger seat, both looking at each other.
A person with long dark hair and a nose piercing is inside a vehicle with a dark interior, resting their head against the window with their eyes closed, while an arm reaching from outside the vehicle touches their head.
A young man with dark hair, earrings, and a nose ring standing outdoors in front of a tree and green foliage, looking directly at the camera.
A woman with short dark hair standing outdoors in front of green foliage, wearing a white shirt.
A man with short dark hair, light skin, and a beard, wearing a black shirt, looking serious with a background of leafy branches.
Two men talking on a dark street at night, one with a shoulder bag, one gesturing with his hand, and a rusty car in the foreground.
Three people are involved in a staged scene at night, with two men standing and one woman kneeling on the ground, next to a silver car with a Greek license plate. The scene is dark, with minimal lighting highlighting the individuals and car.
A person sitting inside a vehicle, holding a cellphone to their ear, with reflective glass showing trees outside.

Συντελεστές:

Μετάφραση: Βασίλης Ψυλλάς

Σκηνοθεσία: Αργυρώ Ταμβάκου

Μουσική: Μαριλένα Ορφανού (S.W.I.M.)

Κοστούμια: Μαρία Γιαννακούλια

Σχεδιασμός Φωτισμών: Παναγιώτης Λαμπής

Βοηθοί Σκηνοθέτη: Νίκη Φραγκέλλη, Γεωργία Γρίβα

Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη 

Παίζουν: Γιώργος Βραχνός, Γιάννης Οικονομίδης (Johnny O), Άντα Πουράνη, Αργυρώ Ταμβάκου

Logo of the Greek Ministry of Culture and Sports featuring a shield surrounded by a laurel wreath with Greek text next to it.

Η παράσταση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.

A magician wearing a musical notes decorated hat performs with a woman in a musical note themed dress on a stage with audience watching.
A person wearing a mask with a crown on their head, surrounded by lush green plants and white blossoms, against a dark blue background, with the word 'Ροδογάλη' written above in blue.

Οι Παραστάσεις μας:

A scene from a movie set at night showing a young woman in military style clothing kneeling on the ground with a car and two men in the background. The scene is dark, and the women appears to be in distress.
A group of women in vintage-style costumes performing a theatrical act, with one man in the background raising his fist in the air, set against a rustic brick wall. Greek text overlays the image.
Close-up of a person assembling a model train on a track, with various small model train parts and scenery scattered on a gravel surface.
Two performers in colorful costumes smiling and joking on stage, with Greek text that translates to 'Saint Basil's Day, looking for Saint Basil'.